Στα κοινωνικά δίκτυα, θα βρει κανείς πολλά «εξωεκκλησιαστικά» πρόσωπα και σελίδες που ασχολούνται με θεολογικά θέματα. Συχνά έχουν ονόματα αγίων, μοναστηριών, εκκλησιών, χωρίς όμως να έχουν επίσημη σχέση με κάποια Εκκλησία. Αν αφαιρέσει κανείς τους απλούς χρήστες που προωθούν την πίστη τους για καθαρά προσωπικούς λόγους, θα δει ότι σε μεγάλο ποσοστό πρόκειται για μικρές ή μεγάλες επιχειρήσεις που προσπαθούν να βγάλουν κέρδος είτε από τα πολλές φορές βαρυφορτωμένα με διαφημίσεις site τους, είτε πουλώντας «μοναστηριακά» και «θρησκευτικά» προϊόντα. Γι’ αυτόν το λόγο η πλειοψηφία των δημοσιεύσεών τους ακολουθεί ένα υπερβολικό, clickbait μοτίβο, με εντυπωσιακούς τίτλους. Το περιεχόμενο είναι πολλές φορές δημιούργημα της φαντασίας του εκάστοτε αρθρογράφου, αόριστο ή αναπόδεικτο. Μικρή σημασία έχει αυτό για το καλοπροαίρετο ποίμνιο, που καλή τη πίστη θεωρεί πως όποιος έχει φόντο τον σταυρό, λέει πάντα την αλήθεια κι έχει τον Θεό βοήθεια. Ο πιστός αναγνώστης βλέπει τη δημοσίευση, πατάει Like και γράφει μια λέξη με τέσσερα γράμματα που κάθε καλός χριστιανός θα χρειαζόταν σε μακροεντολή στο κινητό του: «Αμήν». Να θυμίσω ότι «αμήν», σημαίνει «αληθώς, μακάρι, ας γίνει έτσι». Δεν κολλάει σε κάθε δημοσίευση δηλαδή. Στο μυαλό του πιστού όμως, συνδέεται με τον Θεό όπως ο «ιχθύς» ή ο «αμνός».
Κάτω από κάθε «ψυχωφελή» δημοσίευση λοιπόν, μια θάλασσα «αμήν» κατακλύζει τα σχόλια, με μια εμμονική, ψυχαναγκαστική επανάληψη παρόμοια με αυτήν που σπρώχνει τους πιστούς να κάνουν τον σταυρό τους περνώντας έξω από κάθε εκκλησία (και να νιώθουν ενοχές αν δεν το κάνουν). Άνθρωποι σπαταλούν ώρες κάθε μέρα, βλέποντας σχεδόν αποκλειστικά τέτοιες δημοσιεύσεις. Πολλές φορές διαβάζουν μόνο τον τίτλο, γράφουν αμήν και νιώθουν πως έκαναν το χριστιανικό τους καθήκον. Θεωρούν ότι ο Θεός είδε και σημείωσε την ομολογία της πίστης τους. Νιώθουν πληρότητα, γράφοντας αδιακρίτως αμήν σε δημοσιεύσεις σαν τις παρακάτω:
«Η Γερόντισσα του Ποτσίνκι μίλησε, έρχονται έσχατοι καιροί, μαζέψτε τρόφιμα».
Κι από κάτω 4.000 «αμήν» και 5.000 κοινοποιήσεις, λες και παρακαλάνε να καταστραφεί ο κόσμος. Κανείς τους δεν σκέφτεται ότι «τα έσχατα του κόσμου» προμηνύθηκαν εκατοντάδες φορές από δεκάδες δόγματα και θρησκείες, και δεν ήρθαν ποτέ. Κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι «χειροπιαστό αλάνθαστο σημάδι» εσχάτων του κόσμου θα μπορούσαν να ήταν γενοκτονίες και πόλεμοι, εμφύλιοι και παγκόσμιοι. Οι δυο πυρηνικές βόμβες. Τσουνάμι και εκρήξεις ηφαιστείων. Πανδημίες. Δεν ήταν, όμως. Αποτέλεσμα έργων του ανθρώπου ή της φύσης, οι μεγάλες καταστροφές συμβαίνουν και θα συμβαίνουν. Καμία τους δεν είναι θεϊκό σημάδι του τέλους του κόσμου. Θα έλεγα μάλλον ότι κρίνοντας από τους μετεωρίτες, τις εκρήξεις ηφαιστείων, τους σεισμούς, τις ηλιακές εκλάμψεις κλπ φυσικά φαινόμενα, αν έρθει το τέλος του ανθρώπινου είδους κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπάρξει καμία προειδοποίηση, και κανένας αριθμός προσευχών ή προμήθεια τροφίμων στο ντουλάπι δεν θα σώσουν την ανθρωπότητα.
«Τυφλώθηκε από εγκεφαλικό αλλά προσγείωσε αεροπλάνο με τη βοήθεια του Θεού. Το ρεύμα κόπηκε στο χειρουργείο, και ο άγιος οδήγησε τα χέρια του γιατρού»
5.000 Αμήν. 3.000 κοινοποιήσεις, κάτω από φανταστικές ιστορίες εκπληκτικών θεϊκών επεμβάσεων. Συχνά για αληθοφάνεια προστίθενται λεπτομέρειες και ορολογίες, πολλές φορές κατάφορα λάθος. Δεν υπάρχουν όμως ποτέ πληροφορίες που μπορούν να διασταυρωθούν όπως ονόματα και ημερομηνίες. Δεν υπάρχει καμία καταγραφή από επίσημους φορείς. Όταν η ιστορία είναι τόσο συγκινητική, για τον πιστό δεν χρειάζεται να είναι και αληθινή. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, η πίστη χτίζεται πάνω σε ψέματα και τα εισοδήματα ανεβαίνουν με τα αμήν και τα «κλικ».
«Θεραπεύτηκε από καρκίνο/παράλυση/αυτισμό στην εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ της Αριμαθίας στον Παρνασσό».
5.500 αμήν, 7.000 κοινοποιήσεις. 150 επιβεβαιώσεις, «ήμουν εκεί, είδα το θαύμα». Βέβαια, οι περισσότεροι «αυτόπτες μάρτυρες» αν ερωτηθούν διεξοδικότερα, τελικά δεν ήταν εκεί ούτε το είδαν με τα μάτια τους, αλλά «ξέρουν κάποιον που ήταν και το είδε». Αλλά και να το είδαν, αποδεικνύεται τελικά είτε στημένο, είτε στιγμιαίο placebo σε ελαφριές σωματικές ασθένειες. Κάποιος με αρθριτικά μπορεί να σταθεί όρθιος για λίγο, στηριγμένος στην αδρεναλίνη της «ιερής» στιγμής. Κανείς όμως δεν θεραπεύεται. Και δυστυχώς κανείς δεν σκέφτεται ότι αν πραγματικά γίνονταν τέτοια θαύματα, θα υπήρχαν αμέτρητες δημοσιεύσεις γιατρών με ακτινογραφίες και αξονικές «πριν και μετά το θαύμα». Τα θρησκευτικά κειμήλια και οι ναοί θα ήταν μέσα ίασης. Θα υπήρχε θεολογική ιατρική. Τίποτε τέτοιο δεν συμβαίνει όμως.
Κι όμως, οι πιστοί γράφουν «αμήν» και μετά σπεύδουν απελπισμένοι σε μοναστήρια και εκκλησίες που διάβασαν ότι «γίνονται θαύματα», παραδίδοντας τον οβολό και τις ελπίδες τους «στα χέρια του αγίου», πολλές φορές εις βάρος της ιατρικής συμβουλής και συνδρομής. Γίνονται θύματα επιτήδειων που εκμεταλλευόμενοι την απελπισία και την ευπιστία των πιστών, τους πουλούν έναντι εξωφρενικών ποσών, άχρηστα «βότανα που οι γιατροί και οι φαρμακευτικές έχουν συμφέρον να κρύψουν».
Κάποτε, αυτά τα όρνεα έπρεπε να καραδοκούν στις εκκλησίες και τα μοναστήρια. Τώρα, δυστυχώς, αρκεί ένα «αμήν, άγιε θεράπευσε τη δούλη σου» για να εντοπίσουν το ανυποψίαστο θύμα τους.
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε, ζητά ο γέρων του Βερντάνσκ».
3.500 Αμήν, 5.000 κοινοποιήσεις.
Δηλαδή ομαδική πρόσκληση για ασταμάτητο μπλοκάρισμα των σκέψεων όλη μέρα με ένα «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλό», που αφ’ ενός εμποδίζει οποιονδήποτε παραγωγικό συλλογισμό και αφ’ ετέρου μηδενίζει την προσωπική αξία του ανθρώπου. Με προσευχές-ευχολόγια. Αυτή είναι η πρόταση του πολλές φορές ανύπαρκτου γέροντα για να βοηθήσουμε τον κόσμο. Να αντικαταστήσουμε εσκεμμένα την παραγωγική σκέψη με μια ψυχαναγκαστικά επαναλαμβανόμενη «προσευχή».
-Τι σκέφτηκες όλη την προηγούμενη εβδομάδα;
-Τίποτε. Είμαι αμαρτωλός. Ο Χριστός να με ελεήσει.
«Τώρα στο σκήνωμα του Αγίου Ηνίοχου του Καβαλάρη, αναβλύζει μύρο/δακρύζει η εικόνα/άνοιξε τα μάτια του ο άγιος. Έχει ένα μάγουλο ζεστό και ένα κρύο η εικόνα. Άγιο αίμα ρέει μέσα από το δέντρο στην αυλή της εκκλησίας»
7.000 Αμήν, 1.500 κοινοποιήσεις. 200 μαρτυρίες ανθρώπων που μύρισαν το μύρο, είδαν τα δάκρυα, τους κοιταξε κατάματα ο άγιος. Κόσμος συρρέει ελπίζοντας ίσως να ευλογηθεί με ένα προσωπικό θαύμα. Και στα σχόλια ο καθένας δίνει τη δική του ερμηνεία. «Κλαίει για την κατάντια μας», «Το μύρο σημαίνει ελπίδα, η Ελλάδα θα αναστηθεί». «Μας νουθετεί ο άγιος, μας κοιτάει αυστηρά να βάλουμε μυαλό» «Ματώνει ο άγιος με τα καμώματά μας».
Κανείς τους δεν σκέφτεται ότι αν ο άγιος ήθελε να στείλει ένα μήνυμα, θα ήταν κάτι πιο συγκεκριμένο από την οσμή μύρου και πιο χρήσιμο από τα δάκρυα σε μια εικόνα. Αν ήθελε να δείξει ότι στηρίζει τους πιστούς, δεν θα έκανε φανερή την παρουσία του γεμίζοντας το παγκάρι ενός ναού, αλλά σηκώνοντας τα βάρη των πιστών. Κι αν ήταν πραγματικά ανεξήγητα και μεταφυσικά όλα αυτά τα δάκρυα, οι οσμές και «τα φαινόμενα», θα είχαν μελετηθεί και αποδειχθεί ως τέτοια, αφήνοντας την επιστημονική κοινότητα άφωνη, να ψάχνει εξηγήσεις. Όπως αποδεικνύεται όμως, πρόκειται για απλές αρωματικές ουσίες, στημένες απάτες, οπτικές απάτες και φυσικά φαινόμενα. Δυστυχώς, οι λύκοι που λυμαίνονται των «αμνών του Θεού», δεν χάνουν ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την ευπιστία και την ανάγκη τους για θαύματα.
«Σε ένταση τα Πατριαρχεία των δύο χωρών»
Εδώ οι αντιδράσεις είναι ανάμεικτες. Like, θυμωμένες φάτσες, καρδούλες. Ο λόγος εντοπίζεται στα σχόλια. Τα «αμήν» συνοδεύονται από την προσωπική άποψη του καθενός, ανάλογα με το Πατριαρχείο που υποστηρίζει. Αν και υπήρξα χριστιανός, εντυπωσιάστηκα όταν ανακάλυψα ότι υπάρχουν άνθρωποι που, ανάλογα με το δόγμα ή το περιβάλλον που μεγάλωσαν, υποστηρίζουν φανατικά συγκεκριμένους μεγαλόσχημους των Εκκλησιών. Φανατίζονται δογματικά για ανθρώπους που ούτε ξέρουν προσωπικά, ούτε γνωρίζουν το ποιόν τους, τους γύρω τους, τα συμφέροντά τους. Αν μάλιστα πρόκειται για διαφωνία μεταξύ δογμάτων ή «ημερολογίων», ο διάλογος συνήθως ξεφεύγει πολύ γρήγορα από τα επουράνια και καταλήγει να σέρνεται σε βρώμικα καταγώγια λιμανιών. Οι χαρακτηρισμοί μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών δογμάτων ξεπερνά σε ένταση και φαντασία τους χαρακτηρισμούς τους εναντίον αλλόθρησκων ή άθεων. Όλες οι πλευρές θεωρούν τους άλλους αιρετικούς, ότι «τους έχει καβαλήσει ο διάβολος». Τα «θα προσεύχομαι για σένα» (Μετάφραση:«θα καείς στην κόλαση») δίνουν πολύ γρήγορα τη θέση τους σε άμεσες και σαφείς κατάρες. Άνθρωποι μισιούνται επειδή πιστεύουν με διαφορετικό τρόπο στον ίδιο θεό της αγάπης. Φανταστείτε πόσο αγαπούν ανθρώπους με διαφορετικό ή καθόλου θεό στη ζωή τους.
«Μασονοι θα μαζευτούν στη Δήλο για δαιμονικές τελετές. Προσευχόμαστε ενάντια στις δυνάμεις τους». «Ο Γκιλ Μπέιτς σε σατανιστικά όργια». «Δείτε το 666 στις γραμμές του Χ προϊόντος και αποφύγετέ το».
4.000 like, 5.000 κοινοποιήσεις, τόσο οι δημοσιεύσεις για τη Δήλο που αναφέρονταν σε συναυλία ορχήστρας νέων της Ε.Ε., όσο και κάθε τέτοια τρομολαγνική «προειδοποίηση» για τελετές, σκοτεινούς άρχοντες και δαιμόνια. Χιλιάδες κοινοποιήσεις αστήρικτων συσχετισμών που έχουν σκοπό να μαζέψουν κλικ, να θρέψουν την ανάγκη για ορατό-αόρατο εχθρό παντού, να κρατήσουν τον πιστό σε μια μόνιμη αίσθηση πολιορκίας από δαίμονες και σκοτεινές δυνάμεις. Απειλούμαστε; Συνεχώς. Ποιος φταίει για τα δεινά μας; Ο Εξαποδώ. Τι μπορούμε να κάνουμε; Να τον φοβόμαστε και να μένουμε μακριά του, στην προστασία σελίδων που μας πουλούν όπως οι θρησκείες, τη θεραπεία σε μια ανύπαρκτη ασθένεια που δεν έχουμε.
Δεν είναι κακό να διατηρεί κανείς σελίδες που αφορούν και προωθούν τη θρησκεία του, και να βγάζει κέρδος από αυτό. Κακό είναι να εκμεταλλεύεται τους συνανθρώπους του στυγνά, τροφοδοτώντας τους με ψευδείς πληροφορίες και λάθος εικόνες για τον κόσμο, προκειμένου να πουλήσει κλικ και προϊόντα. Κακό είναι να κατασκευάζει ιστορίες για αγίους και δαίμονες, και να τρομοκρατεί ανθρώπους με «το τέλος του κόσμου» για να γεμίζει την τσέπη του. Κι όποιος το κάνει αυτό, αν πίστευε στον Θεό θα φοβόταν λίγο τη «Θεία Δίκη». Οπότε, είτε έχει βρει τρόπο να δικαιολογεί τον εαυτό του στον εαυτό του, είτε είναι περισσότερο έμπορος και λιγότερο πιστός από όσο φέρεται, οπότε του αξίζουν περισσότερα «Report» και λιγότερα Like.
Αμήν.
