—«Άθεος -η -ο: που δεν πιστεύει στην ύπαρξη θεού»—
Αυτός ο πολύ απλός λεξικογραφικός ορισμός αν και φαινομενικά προφανής, συχνά παραβλέπεται από πιστούς και άπιστους. Είναι στη φύση μας να αναζητούμε ομοιότητες, να κατηγοριοποιούμε, να ομαδοποιούμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το μοναδικό πραγματικά κοινό σημείο των άθεων είναι η απουσία πίστης σε κάποιον θεό. Τίποτε άλλο. Δεν υπάρχει κοινό δόγμα, ιδεολογία, τρόπος σκέψης, στάση ζωής, τελετές, ιερά βιβλία, ποιμένες, ηγέτες.
Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν στην ύπαρξη θεών για διάφορους λόγους. Μπορεί να μην ήρθαν σε άμεση επαφή με κάποια θρησκεία, να μην κατηχήθηκαν ποτέ. Να έχασαν την πίστη τους κατόπιν σκέψης. Να μην τους έπεισε ποτέ, κανένας θεολογικός ισχυρισμός. Να έχουν γνώσεις για τον φυσικό κόσμο που έρχονται σε αντίθεση με τις θρησκείες. Να έχουν φιλοσοφικές αντιρρήσεις. Να βρήκαν λογικά σφάλματα στα ιερά βιβλία.
Επίσης, υπάρχουν άθεοι που όμως πιστεύουν σε πνεύματα, ζώδια, «θετική» και «αρνητική» ενέργεια, συμπαντική συνείδηση και άλλες αστήρικτες δοξασίες.
Η απουσία πίστης σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει κοινή ιδεολογία, επιλογές, συμπεριφορά. Οι άθεοι δεν είναι συλλήβδην ανήθικοι, κακότροποι, υλιστές, όπως τους έχουν στο μυαλό τους αρκετοί πιστοί, ούτε όμως είναι απαραιτήτως ανθρωπιστές, λογικοί και αλτρουιστές όπως μπορεί εξιδανικευμένα να παρουσιάζονται.
Συχνά βέβαια οι «συνειδητοποιημένοι άθεοι» αντιλαμβάνονται ότι η παρουσία μας στο σύμπαν είναι μεν πρόσκαιρη, αλλά γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει ιδιαίτερη αξία. Καταλαβαίνουν ότι η ζωή είναι σπάνια, πολύτιμη. Νιώθουν την «υποχρέωση» να αφήσουν κάτι καλό πίσω για τους επόμενους. Δίνουν σημασία στην οικολογία, την φιλοζωία, την αλληλεγγύη. Βάζουν ο καθένας το συνήθως ασήμαντο λιθαράκι του, που βοηθά έστω κι ελάχιστα στη βελτίωση του κόσμου.
Όλα αυτά όμως δεν αποτελούν κανόνα, ούτε εμπίπτουν στον ορισμό του άθεου. Η απουσία πίστης δεν κάνει κάποιον λιγότερο ευάλωτο στις αδυναμίες του ατελούς εγκεφάλου του. Ένας άθεος μπορεί πολύ εύκολα να είναι παράλογος, κακοποιητής, σεξιστής, ρατσιστής, σπισιστής, βαθιά εγωιστής. Να αδιαφορεί για τους άλλους, για το μέλλον, για οτιδήποτε άλλο πέρα από τον εαυτό του.
Κάθε άθεος είναι ελεύθερος να ακολουθήσει τη «φωτεινή» ή την «σκοτεινή» πλευρά, σύμφωνα με τον χαρακτήρα που έχει διαμορφώσει από την παιδεία και τα βιώματά του, που συχνά δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από των πιστών. Ξέρουμε όμως ότι οι «κοσμικές χώρες» είναι πολύ πιο ευνομούμενες από τις θεοκρατίες. Βλέπουμε επίσης ότι οι φυλακές παγκοσμίως είναι γεμάτες πιστούς και όχι «πορωμένους, ασυνείδητους άθεους». Οι άπιστοι φαίνεται να εκτιμούν περισσότερο αυτή τη μία ζωή που έχουμε όλοι, προσπαθούν να κάνουν θετικά πράγματα και να αποφεύγουν όσο γίνεται τις κακοτοπιές. Δεν προσδοκούν αιώνια ζωή, οπότε προσπαθούν να μην χαραμίσουν αυτήν την πεπερασμένη.
Οι πιστοί συχνά προσπαθούν να μεταβιβάσουν το βάρος της απόδειξης στους άθεους, ζητώντας τους να αποδείξουν την ανυπαρξία του Θεού. Κάνουν δύσκολα και πολύπλοκα κοσμολογικά, εξελικτικά, «φιλοσοφικά» ερωτήματα, και όταν η απάντηση δεν τους καλύπτει ή είναι απλώς ένα ειλικρινές «δεν γνωρίζω», εμφανίζουν θριαμβευτικά τον από μηχανής θεό/θεό των κενών, ως απάντηση πασπαρτού.
Ένας άθεος όμως δεν είναι απαραιτήτως κοσμολόγος, βιολόγος ή γενικά πανεπιστήμονας, που έχει γνώσεις για τα πάντα. Δεν είναι απαραιτήτως φιλόσοφος, στοχαστής, ορθολογιστής, πολυμαθής αναλυτής. Δεν είναι κάποιου είδους Τεχνητή Νοημοσύνη, ώστε να παράγει στη στιγμή αναλυτικές απαντήσεις για όλα. Ούτε χρειάζεται να είναι τίποτε από όλα αυτά. Δεν έχει να αποδείξει απολύτως τίποτε. Απλώς δεν πιστεύει στην ύπαρξη κάποιας ανώτερης δύναμης γιατί δεν θεωρεί ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία για κάτι τέτοιο. Ασχέτως επιπέδου μόρφωσης και βάθους σκέψης, ο κάθε άθεος με τον τρόπο του λέει το απλό: «Δεν βρίσκω κανένα λόγο να πιστέψω στην ύπαρξη του θεού σου, ή κάποιου άλλου θεού».
Το βάρος της απόδειξης πέφτει στον εκάστοτε πιστό που ισχυρίζεται ότι η δική του θρησκεία είναι η σωστή, ο δικός του θεός είναι πραγματικός. Ένας θεός που θεωρείται υπαρκτός μόνο από τους πιστους του. Ένας θεός που κανένα φαινόμενο στο σύμπαν δεν φέρει την υπογραφή του. Ένας θεός που θα ήταν απολύτως άγνωστος χωρίς το -από ανθρώπους γραμμένο- «ιερό βιβλίο» που τον αναφέρει.
Ο άθεος λοιπόν, δεν είναι κάποιο ιδιαίτερο είδος ανθρώπου. Απλώς δεν πιστεύει ότι υπάρχει ο θεός σου, όπως εσύ δεν πιστεύεις ότι υπάρχουν οι θεοί των άλλων θρησκειών. Είναι «άπιστος» σε μια παραπάνω θρησκεία από σένα.
______________________________
Απόσπασμα από το Life Of Brian των Monty Pythons: "You're all individuals!"
==Οι διαχειριστές της σελίδας θεωρούν απαραίτητο να διευκρινίσουν πως η παρούσα δημοσίευση δεν έχει σκοπό να χαρακτηρίσει υποτιμητικά, αρνητικά ή με οποιονδήποτε άλλο κακεντρεχή τρόπο συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων.===
