Όταν ήμουν γύρω στα 12, άκουσα το εξής θαύμα, από πολύ αξιόπιστη πηγή. Δεν θυμάμαι αν ήταν ιερέας, κατηχητής ή συγγενής, αλλά η πηγή ήταν αξιόπιστη.
Το θαύμα του παππούλη λοιπόν, κανονικά θα έμενε κρυφό, αλλά τελικά δεν έμεινε. Ξέρετε ποιο θαύμα θα ήταν υπέροχα να έμενε κρυφό; Ένα από αυτά που θα φρόντιζε να μην υπάρχει καρκίνος ή παρασιτικές ασθένειες στα νεογέννητα. Όχι που θα τα γιάτρευε, αλλά που θα φρόντιζε να μην υπάρχουν αυτές οι ασθένειες καθόλου. Να μας είναι άγνωστες.
Έχω στο νου μου κι ένα ακόμη είδος "κρυφού" θαύματος. Τα τσουνάμι, οι σεισμοί, οι φυσικές καταστροφές που σκοτώνουν χιλιάδες, θα μπορούσαν να χτυπούν μερικά χιλιόμετρα παραδίπλα, σε ακατοίκητες περιοχές. Θα λέγαμε, "δόξα τω Θεώ" χτύπησε δίπλα, και θα συνεχίζαμε τη ζωή μας. Και δεν θα ξέραμε τίποτε, ούτε για το θαύμα που έσωσε χιλιάδες, ούτε για το άλλο που σήκωσε στον αέρα τον παππούλη.
Το θαύμα έλεγε για ένα παιδάκι που μπήκε στο ιερό μιας εκκλησίας κάποια άσχετη στιγμή, και είδε τον παππούλη που λειτουργούσε να αιωρείται μισό μέτρο πάνω από το έδαφος. Ο ιερέας γύρισε στο παιδάκι, του έκανε νόημα με το δάχτυλο μπροστά στο στόμα "σσστ" να μην μιλήσει, και συνέχισε την προσευχή του. Το παιδάκι προφανώς μίλησε, κι έτσι έφτασε το θαύμα από αξιόπιστη πηγή στην αξιόπιστη πηγή μου.
Ήταν ένα πολύ εντυπωσιακό θαύμα, ενδεικτικό της ταπεινότητας των άγιων ανθρώπων και της δύναμης του Θεού. Έτσι πίστευα, και ως τέτοιο το έλεγα. Φαντάζομαι ότι αν ήμουν ομαδάρχης κάποιας χριστιανικής ομάδας, θα το περιέγραφα κι εγώ όλο συγκίνηση, και τα παιδιά θα το πίστευαν χωρίς δεύτερη σκέψη.
Όσο πίστευα λοιπόν, δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι ένα τέτοιο θαύμα ήταν λίγο ασύμβατο με τη φύση του Θεού όπως την είχα διδαχθεί. Κατ' αρχάς, αν δεν είχε μπει κατά λάθος το παιδάκι, κανείς άλλος δεν θα ήξερε για το θαύμα εκτός από τον ιερέα. Τον οποίο ο Θεός έκανε να αιωρείται έτσι ώστε τι; Τι πετύχαινε με αυτό το προσωπικό θαύμα; Να του δείξει ότι έχει τη Θεία Χάρη; Νόμιζα ότι ο Θεός δεν φανερώνεται με αυτόν τον τρόπο, δεν δοκιμάζεται, δεν προβάλλεται. Εξ' άλλου η αιώρηση θα ήταν τροφή για τον εγωισμό του ιερέα. "Αιωρούμαι, είμαι ευλογημένος!".
Αν ο Θεός δεν ήθελε να μαθευτεί το θαύμα παραέξω, απλώς δεν θα το πραγματοποιούσε
τη συγκεκριμένη στιγμή για να μην το δει το παιδί. Δεν θα άφηνε απλώς τον ιερέα να του κάνει "σσστ", ξέροντας ότι το παιδάκι θα μιλήσει τελικά.
Το ότι ο ιερέας ενώ προσεύχεται τόσο θερμά που αιωρείται, αντιλαμβάνεται το παιδάκι και του κάνει "σσστ" εκτός από παράξενο, είναι συνηθισμένο τέχνημα σε τέτοιες ιστορίες ώστε να τονίζεται η ταπεινότητα.
Πάρα πολύ συχνά στα θαύματα, αυτός που τα περιγράφει λέει ότι είτε κάποιος Άγιος (σε όραμα, σε όνειρο), είτε κάποιος άγιος άνθρωπος, του απαγόρευσε να μιλήσει αρχικά. Για κάποιο λόγο βέβαια, του επέτρεψε να μιλήσει αργότερα, ή αυτός που είδε το θαύμα αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή του παρά την απαγόρευση του Αγίου. Αυτό δεν βγάζει κανένα νόημα βέβαια. Ποιος πιστός τολμάει να παραβλέψει τέτοια εντολή; Εξάλλου το θαύμα γίνεται γνωστό τελικά, οπότε η απαγόρευση ή η καθυστέρηση και η άρση της, δεν έχει νόημα από την πλευρά του αγίου. Έχει όμως νόημα από την πλευρά του ανθρώπου που ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΕΙ το θαύμα, είτε το πιστεύει, είτε όχι.
Το ότι ο ιερέας ενώ προσεύχεται τόσο θερμά που αιωρείται, αντιλαμβάνεται το παιδάκι και του κάνει "σσστ" εκτός από παράξενο, είναι συνηθισμένο τέχνημα σε τέτοιες ιστορίες ώστε να τονίζεται η ταπεινότητα.
Πάρα πολύ συχνά στα θαύματα, αυτός που τα περιγράφει λέει ότι είτε κάποιος Άγιος (σε όραμα, σε όνειρο), είτε κάποιος άγιος άνθρωπος, του απαγόρευσε να μιλήσει αρχικά. Για κάποιο λόγο βέβαια, του επέτρεψε να μιλήσει αργότερα, ή αυτός που είδε το θαύμα αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή του παρά την απαγόρευση του Αγίου. Αυτό δεν βγάζει κανένα νόημα βέβαια. Ποιος πιστός τολμάει να παραβλέψει τέτοια εντολή; Εξάλλου το θαύμα γίνεται γνωστό τελικά, οπότε η απαγόρευση ή η καθυστέρηση και η άρση της, δεν έχει νόημα από την πλευρά του αγίου. Έχει όμως νόημα από την πλευρά του ανθρώπου που ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΕΙ το θαύμα, είτε το πιστεύει, είτε όχι.
Αφ' ενός όπως είπα, του δίνει μια αίγλη ταπεινότητας. Ταπεινότητας περιορισμένου χρόνου βέβαια, γιατί μπορεί να μην ήξερε κανείς για το θαύμα μέχρι που το αποκάλυψε αυτός που το έζησε, αλλά από τη στιγμή που το αποκάλυψε και μετά, το ξέρουν όλοι. Αυτό μπορεί να κάνει καλό στην ψυχολογία αυτού που δημιουργεί το θαύμα και το πιστεύει (υπήρξα ευλογημένος) αλλά δεν κάνει καλό στην ταπεινότητα του Αγίου (δείτε τι έκανα).
Αφ' ετέρου, αυτός που δημιουργεί εν γνώσει του το θαύμα, έστω και με καλές προθέσεις προκειμένου να φτιάξει μια διδακτική ιστορία, όταν το τοποθετεί στο παρελθόν, το απομακρύνει χρονικά, κάνοντας δύσκολη την εξακρίβωση των λεπτομερειών. Μια θαυματουργή ανάνηψη στο Νοσοκομείο Παίδων το Πάσχα του 2010 είναι εύκολο να βρεθεί. Μια αντίστοιχη ανάνηψη το 1985 όμως, θα οδηγήσει τον σκεπτικιστή στα σκονισμένα υπόγεια του Νοσοκομείου να ψάχνει μάταια καρτέλες ασθενών.
Υπάρχει μια "βιομηχανία θαυμάτων" εκεί έξω. Ένας φαύλος κύκλος που ανακυκλώνεται και ανατροφοδοτείται από τους πιστούς. Ενήλικες με κύρος, (γονείς, ιερείς, καθηγητές, κατηχητές) διηγούνται σε παιδιά θαύματα, και τα παιδιά τα πιστεύουν και τα δέχονται άκριτα. Οι τυχόν ερωτήσεις απαντώνται πάντα με μια παραλλαγή του "ο Θεός έχει τη δύναμη να κάνει ό,τι θέλει".
Τα παιδιά γίνονται ενήλικες με κύρος, και διηγούνται εκ νέου τα θαύματα. Τα διηγούνται και μεταξύ τους, επεκτείνοντας το δίκτυο των "αξιόπιστων πηγών".
Τα παιδιά γίνονται ενήλικες με κύρος, και διηγούνται εκ νέου τα θαύματα. Τα διηγούνται και μεταξύ τους, επεκτείνοντας το δίκτυο των "αξιόπιστων πηγών".
Υπάρχει κι ένα ακόμη πρόβλημα με τις ιστορίες θαυμάτων. Ανοίγουν άλλο ένα παράθυρο στο μεταφυσικό. Γιατί αν πιστεύεις χωρίς δεύτερη σκέψη ότι ένας ιερέας αιωρείται με τη δύναμη του Θεού, θα πιστέψεις και ότι μια μάγισσα αιωρείται με τη δύναμη του Διαβόλου. Και θα την κάψεις.
Θα πιστέψεις ότι ένα γεφύρι είναι μαγεμένο και θα "στοιχειώσεις" τη γυναίκα του πρωτομάστορα. Θα χάσεις τον ύπνο σου πιστεύοντας ότι σου έχουν κάνει μάγια, και θα πας σε μάγισσα να κάνει... αντίμετρα. Θα διαβάσεις το κακό ζώδιό σου και όλα θα σου πάνε στραβά επειδή εκεί τα οδηγείς υποσυνείδητα.
Το θαύμα του παππούλη λοιπόν, κανονικά θα έμενε κρυφό, αλλά τελικά δεν έμεινε. Ξέρετε ποιο θαύμα θα ήταν υπέροχα να έμενε κρυφό; Ένα από αυτά που θα φρόντιζε να μην υπάρχει καρκίνος ή παρασιτικές ασθένειες στα νεογέννητα. Όχι που θα τα γιάτρευε, αλλά που θα φρόντιζε να μην υπάρχουν αυτές οι ασθένειες καθόλου. Να μας είναι άγνωστες.
Έχω στο νου μου κι ένα ακόμη είδος "κρυφού" θαύματος. Τα τσουνάμι, οι σεισμοί, οι φυσικές καταστροφές που σκοτώνουν χιλιάδες, θα μπορούσαν να χτυπούν μερικά χιλιόμετρα παραδίπλα, σε ακατοίκητες περιοχές. Θα λέγαμε, "δόξα τω Θεώ" χτύπησε δίπλα, και θα συνεχίζαμε τη ζωή μας. Και δεν θα ξέραμε τίποτε, ούτε για το θαύμα που έσωσε χιλιάδες, ούτε για το άλλο που σήκωσε στον αέρα τον παππούλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου