Τι πετυχαίνει ο Θεός δίνοντας την "ελεύθερη βούληση" να πιστέψουμε σ' αυτόν,
αλλά παραμένοντας κρυμμένος;
Θέλει να δει ποιος θα τον λατρέψει χωρίς δεύτερη σκέψη και στοιχεία,
επειδή έτσι λένε οι ιερείς της εκάστοτε θρησκείας; Ποιον Θεό απ' όλους να λατρέψουμε; Ποιος είναι ο σωστός; Μήπως είναι θρησκείας που δεν γνωρίζουμε ακόμη προσωπικά;
Ο άνθρωπος έχει "ελεύθερη βούληση" όπως όλα τα πλάσματα, με την έννοια ότι δεν του επιβάλλει κάποιος τι θα κάνει κάθε στιγμή της ζωής του. Δεν είναι μαριονέτα, ούτε πιόνι. Φαινομενικά είναι εξίσου ελεύθερος να φύγει γυμνός για το δάσος, με ένα μυρμήγκι που αφήνει τη φωλιά και πάει να λιαστεί στο γκαζόν. Πόσο θα επιβιώσουν έτσι είναι μια άλλη ιστορία, αλλά κάθε πράξη έχει τις συνέπειές της. Πάντως, φαινομενικά έχουν την ελεύθερη βούληση να το κάνουν.
Αυτή η ελεύθερη βούληση όμως, δεν είναι και τόσο ελεύθερη.
Η βούλησή μας εξαρτάται από την πνευματική κατάσταση που επηρεάζεται από την σωματική. Δεν σκέφτεσαι καθαρά όταν πεινάς. Η στέρηση φέρνει νευρικότητα. Η αϋπνία σπασμωδικότητα.
Η καλοπέραση οκνηρία. Η κακοποίηση φόβο. Το αλκοόλ νεύρα. Η ηρωίνη απάθεια. Αν σκεφτεί κανείς ότι στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας δεν είμαστε 100% με πεντακάθαρο μυαλό, ξεκούραστοι, χορτάτοι και πλήρεις, πολλές από τις αποφάσεις μας, δεν πάρθηκαν ακριβώς από εμάς.
Ακόμη κι όταν παίρνουμε αποφάσεις που ξέρουμε ότι θα μας κάνουν μακροπρόθεσμα καλό (θα κόψω το τσιγάρο, θα κάνω δίαιτα), το βρίσκουμε πολύ δύσκολο να τις τηρήσουμε, γιατί η βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση των επιθυμιών υπερτερεί (θέλω νικοτίνη/μπέικον ΤΩΡΑ).
Με λίγα λόγια, η βούλησή μας εξαρτάται από χημικές ανάγκες, διεργασίες και ισορροπίες.
Για τι είδους ελεύθερη βούληση μιλάμε όμως; Είμαι ελεύθερος να αποφασίσω ότι μου αρέσουν τα σκυλάδικα και οι μπάμιες; Το σεξ με μυρμηγκοφάγους; Η κακοποίηση των παιδιών; Κάποιες προτιμήσεις όχι μόνο δεν είναι συνειδητές, αλλά δεν μπορούμε και να τις μεταβάλουμε κατ' επιλογήν. Δεν μπορείς να διαλέξεις τι θα σου αρέσει.
Οι επιλογές μας, όπως σε όλα τα ζωντανά πλάσματα, ορίζεται από το δίπολο ανταμοιβής και τιμωρίας. Επίσης, κάνουμε πράγματα είτε επειδή τα θέλουμε, είτε επειδή πρέπει.* "Θέλω να πάω για καφέ, αλλά αν δεν δουλέψω θα μου κόψουν το ρεύμα". "Θέλω να κλέψω τα λεφτά από την τράπεζα, αλλά δεν θέλω να με κλείσουν φυλακή". Ακριβώς όπως και, "είμαι κουνούπι και θέλω να σου πιω το αίμα, αλλά δεν θέλω να με χτυπήσει αυτό το χέρι, οπότε απομακρύνομαι".
Παράλληλα, πράγματα ανεξάρτητα από την κοσμοθεωρία του καθενός, ένστικτα όπως το μητρικό, κάνουν μια κοπέλα που μέχρι χθες ενδιαφερόταν μόνο για διασκεδάσεις, να αφήνει τα πάντα και να αφοσιώνεται στο παιδί της. Ο αλτρουισμός, είτε ως κληρονομικό χαρακτηριστικό είτε ως κοινωνικό επίκτητο, θα κάνει έναν περαστικό να πηδήξει σ' ένα ποτάμι για να σώσει κάποιον άλλον που πνίγεται. Δεν είναι συνειδητή, ούτε αναμενόμενη επιλογή. Η μάνα είναι ελεύθερη να αποφασίσει να αδιαφορήσει για το παιδί της, δεν το κάνει όμως γιατί "το είναι της", "το μέσα της", (το DNA της) δεν της επιτρέπει να το κάνει.
Ο περαστικός είναι ελεύθερος να μην πηδήξει στο ποτάμι. Ειδικά αν οι συνθήκες είναι δύσκολες,
δεν θα τον κατηγορήσει κανείς. Η ενσυναίσθησή του όμως, μαζί με την ενδόμυχη επιθυμία του να βοηθήσει και τον ίδιο κάποιος (ότ)αν βρεθεί σε δύσκολη θέση, θα τον κάνει να πέσει στο νερό για να βοηθήσει. Τόσο η κοπέλα όσο και ο περαστικός, δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.
Γι' αυτό βλέπουμε μητέρες που έχασαν τα παιδιά τους να κατηγορούν για πάντα τον εαυτό τους
ακόμη και αν δεν φταίνε στο ελάχιστο. Και ανθρώπους που είδαν άλλους να παθαίνουν κακό
και δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν, να βασανίζονται με αυτή τη σκέψη μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Ασχέτως θρησκείας, κουλτούρας, μόρφωσης, εποχής.
Η βούληση ελεύθερη ή μη, επηρεάζεται από την κατάσταση του εγκεφάλου, πολλές φορές μόνιμα. Άνθρωποι με βλάβες από εγκεφαλικά επεισόδια, ασθένειες ή τραύματα, έχουν αλλάξει εντελώς χαρακτήρα και προτεραιότητες. Έχουν γίνει άλλοι άνθρωποι. Έχω δει σκληρή μάνα να γίνεται αρνάκι, και δραστήριο πατέρα να αδιαφορεί για τα πάντα.
Ρητορικά ερωτήματα:
Πότε ήταν η βούλησή τους ελεύθερη, πριν ή μετά;
Ήταν η βούλησή τους ελεύθερη μετά, ή είχε τροποποιηθεί λόγω της βλάβης;
Η ψυχή τους τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά;
Με ποιον χαρακτήρα θα κριθούν τελικά;
Και προπάντων, με ποιανού Θεού τα κριτήρια;
edit 3/4/2018: Προστέθηκε παραπάνω το quote του CosmicSkeptic σε ελεύθερη απόδοση (στον αστερίσκο*)
Προστέθηκε το πολύ καλό του βίντεο πάνω στο θέμα της ελεύθερης βούλησης.
αλλά παραμένοντας κρυμμένος;
Θέλει να δει ποιος θα τον λατρέψει χωρίς δεύτερη σκέψη και στοιχεία,
επειδή έτσι λένε οι ιερείς της εκάστοτε θρησκείας; Ποιον Θεό απ' όλους να λατρέψουμε; Ποιος είναι ο σωστός; Μήπως είναι θρησκείας που δεν γνωρίζουμε ακόμη προσωπικά;
Ο άνθρωπος έχει "ελεύθερη βούληση" όπως όλα τα πλάσματα, με την έννοια ότι δεν του επιβάλλει κάποιος τι θα κάνει κάθε στιγμή της ζωής του. Δεν είναι μαριονέτα, ούτε πιόνι. Φαινομενικά είναι εξίσου ελεύθερος να φύγει γυμνός για το δάσος, με ένα μυρμήγκι που αφήνει τη φωλιά και πάει να λιαστεί στο γκαζόν. Πόσο θα επιβιώσουν έτσι είναι μια άλλη ιστορία, αλλά κάθε πράξη έχει τις συνέπειές της. Πάντως, φαινομενικά έχουν την ελεύθερη βούληση να το κάνουν.
Αυτή η ελεύθερη βούληση όμως, δεν είναι και τόσο ελεύθερη.
Η βούλησή μας εξαρτάται από την πνευματική κατάσταση που επηρεάζεται από την σωματική. Δεν σκέφτεσαι καθαρά όταν πεινάς. Η στέρηση φέρνει νευρικότητα. Η αϋπνία σπασμωδικότητα.
Η καλοπέραση οκνηρία. Η κακοποίηση φόβο. Το αλκοόλ νεύρα. Η ηρωίνη απάθεια. Αν σκεφτεί κανείς ότι στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας δεν είμαστε 100% με πεντακάθαρο μυαλό, ξεκούραστοι, χορτάτοι και πλήρεις, πολλές από τις αποφάσεις μας, δεν πάρθηκαν ακριβώς από εμάς.
Ακόμη κι όταν παίρνουμε αποφάσεις που ξέρουμε ότι θα μας κάνουν μακροπρόθεσμα καλό (θα κόψω το τσιγάρο, θα κάνω δίαιτα), το βρίσκουμε πολύ δύσκολο να τις τηρήσουμε, γιατί η βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση των επιθυμιών υπερτερεί (θέλω νικοτίνη/μπέικον ΤΩΡΑ).
Με λίγα λόγια, η βούλησή μας εξαρτάται από χημικές ανάγκες, διεργασίες και ισορροπίες.
Για τι είδους ελεύθερη βούληση μιλάμε όμως; Είμαι ελεύθερος να αποφασίσω ότι μου αρέσουν τα σκυλάδικα και οι μπάμιες; Το σεξ με μυρμηγκοφάγους; Η κακοποίηση των παιδιών; Κάποιες προτιμήσεις όχι μόνο δεν είναι συνειδητές, αλλά δεν μπορούμε και να τις μεταβάλουμε κατ' επιλογήν. Δεν μπορείς να διαλέξεις τι θα σου αρέσει.
Οι επιλογές μας, όπως σε όλα τα ζωντανά πλάσματα, ορίζεται από το δίπολο ανταμοιβής και τιμωρίας. Επίσης, κάνουμε πράγματα είτε επειδή τα θέλουμε, είτε επειδή πρέπει.* "Θέλω να πάω για καφέ, αλλά αν δεν δουλέψω θα μου κόψουν το ρεύμα". "Θέλω να κλέψω τα λεφτά από την τράπεζα, αλλά δεν θέλω να με κλείσουν φυλακή". Ακριβώς όπως και, "είμαι κουνούπι και θέλω να σου πιω το αίμα, αλλά δεν θέλω να με χτυπήσει αυτό το χέρι, οπότε απομακρύνομαι".
Παράλληλα, πράγματα ανεξάρτητα από την κοσμοθεωρία του καθενός, ένστικτα όπως το μητρικό, κάνουν μια κοπέλα που μέχρι χθες ενδιαφερόταν μόνο για διασκεδάσεις, να αφήνει τα πάντα και να αφοσιώνεται στο παιδί της. Ο αλτρουισμός, είτε ως κληρονομικό χαρακτηριστικό είτε ως κοινωνικό επίκτητο, θα κάνει έναν περαστικό να πηδήξει σ' ένα ποτάμι για να σώσει κάποιον άλλον που πνίγεται. Δεν είναι συνειδητή, ούτε αναμενόμενη επιλογή. Η μάνα είναι ελεύθερη να αποφασίσει να αδιαφορήσει για το παιδί της, δεν το κάνει όμως γιατί "το είναι της", "το μέσα της", (το DNA της) δεν της επιτρέπει να το κάνει.
Ο περαστικός είναι ελεύθερος να μην πηδήξει στο ποτάμι. Ειδικά αν οι συνθήκες είναι δύσκολες,
δεν θα τον κατηγορήσει κανείς. Η ενσυναίσθησή του όμως, μαζί με την ενδόμυχη επιθυμία του να βοηθήσει και τον ίδιο κάποιος (ότ)αν βρεθεί σε δύσκολη θέση, θα τον κάνει να πέσει στο νερό για να βοηθήσει. Τόσο η κοπέλα όσο και ο περαστικός, δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.
Γι' αυτό βλέπουμε μητέρες που έχασαν τα παιδιά τους να κατηγορούν για πάντα τον εαυτό τους
ακόμη και αν δεν φταίνε στο ελάχιστο. Και ανθρώπους που είδαν άλλους να παθαίνουν κακό
και δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν, να βασανίζονται με αυτή τη σκέψη μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Ασχέτως θρησκείας, κουλτούρας, μόρφωσης, εποχής.
Η βούληση ελεύθερη ή μη, επηρεάζεται από την κατάσταση του εγκεφάλου, πολλές φορές μόνιμα. Άνθρωποι με βλάβες από εγκεφαλικά επεισόδια, ασθένειες ή τραύματα, έχουν αλλάξει εντελώς χαρακτήρα και προτεραιότητες. Έχουν γίνει άλλοι άνθρωποι. Έχω δει σκληρή μάνα να γίνεται αρνάκι, και δραστήριο πατέρα να αδιαφορεί για τα πάντα.
Ρητορικά ερωτήματα:
Πότε ήταν η βούλησή τους ελεύθερη, πριν ή μετά;
Ήταν η βούλησή τους ελεύθερη μετά, ή είχε τροποποιηθεί λόγω της βλάβης;
Η ψυχή τους τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά;
Με ποιον χαρακτήρα θα κριθούν τελικά;
Και προπάντων, με ποιανού Θεού τα κριτήρια;
edit 3/4/2018: Προστέθηκε παραπάνω το quote του CosmicSkeptic σε ελεύθερη απόδοση (στον αστερίσκο*)
Προστέθηκε το πολύ καλό του βίντεο πάνω στο θέμα της ελεύθερης βούλησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου